Dicle’nin Asileri

BELGESEL FİLM / 2016 / 90 DAKİKA

Foto: Filmden bir kare


“Dicle’nin Asileri” Güneydoğu’da Batman’a bağlı bir Kürt köyü olan Şkefta (Suçeken) halkıdır. Bu insanlar köylerinde kalabilmek için feodal ağalara ve Türk ordusuna karşı on yıllar boyunca mücadele verdiler. Köy 2020 yılında Ilısu Barajının devreye girmesiyle sular altında kaldı. Bu film Şkeftalıların hikâyesini anlatıyor.

1978’de feodal ağalar Şkefta köyüne karşı adeta savaş ilan etti. Özünde, köylülerin mülklerine göz dikmişlerdi. Ağanın adamları köyü abluka altına alarak nehrin karşı tarafından hareket eden herseye ateş açtılar. Bir erzak çuvalıyla bomba yolladılar. Çuvalı açan 8 kadın ve çocuk hayatını yitirdi. Şkeftalılar direnmeye devam ettiler.

1980 askeri darbesinden sonra, Şkefta’nın hemen bütün erkekleri PKK’li oldukları gerekçesiyle tutuklandı, işkence gördü ve hapse yollandı. Köyün işlerini kadınlar üstlendi. 1990’lı yıllarda erkekler serbest bırakıldıktan sonra ordu, köylüleri PKK gerillalarına karşı korucu olmaya zorladı. Köylüler reddedince köy bir kez daha kuşatıldı, köye ambargo uygulanmaya başlandı. Köye giriş ve çıkış yasaklandı. Görevli subaylar ültimatom verdiler: “Ya korucu olursunuz, ya da köyü yakarız.”

Bunu üzerine Şkeftalılar siyasi partilere, hükümete ve hatta ABD Başkanı Clinton’a yardım etmeleri için mektuplar yolladılar. O zamanları politika soyunmuş olan işadamı Cem Boyner devreye girip Ankara’da girişimlerde bulununca, köy son anda yok olmaktan kurtuldu.

Bu olaydan sonra köylüler kooperatif kurarak bir kepçe satın aldılar. Kepçeyle nehirden kum çıkarmaya başladılar. Şkefta zamanla bu çetin coğrafyada Dicle’nin en güzel köyü haline geldi. Sokakları asfaltlandı, kanalizasyonu tamamlandı. Köy bağlarla, bahçelerle donandı. Sonra köye yaklaşık 60 km uzaklıktaki Ilısu Barajının inşaatı başladı. Nedim Hazar ve ekibiyle Şkeftalılar bu dönemde karşılaşarak beraber 18 ay sürecek bir film yolculuğuna çıktılar. Köyün geçmişinden, büyüklerin anlattığı Ermeni soykırımı etrafında gelişen olaylardan, Suriye’deki savaşa ve Türkiye’deki güncel siyasi duruma kadar uzanan bir yolculuk. Çekimler sırasında köylüler İŞİD zulmünden kaçarak köyün yakınlarındaki mülteci kamplarına yerleştirilen Yezidileri ve İŞİD’e karşı savaşan Kobane’yi de ziyaret ettiler. Film şairin yazdığı gibi:

“Tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine”

yaşamak isteyen bu insanları anlatıyor. 

Özellikle 2015’ten sonra yoğunlaşan baskılar nedeniyle bu film Türkiye’de gösterilemedi. Aksi durumda köylülerin tehlikeye sokulması sözkonusuydu. Çekimler ve röportajlar düşünce özgürlüğünün göreceli olarak var olduğu 2014 yılında yapılmıştı. “Dicle’nin Asileri” Heinrich Böll Vakfı’nın desteğiyle Almanya’da 12 kentte sanat sinemalarında gösterildi.

2020 yılında Ilısu Barajı tam olarak devreye girince, çevredeki yaklaşık 100 köy, bu arada Şkefta ve antik Hasankeyf kenti su altında bırakıldı.

OYNAYAN VE ANLATAN

Şkefta - Suçeken Halkı

SENARYO VE REJİ

Nedim Hazar Bora

PROJE FİKRİ

Ulrike Dufner

MÜZİK

Adam Hurst

KAMERA

Kadir Yücel

ASİSTAN

Ozan Ozan

YAPIM AMİRİ

Gülşin Ketenci

SES KAYDI

Bülent Yurttaş
Erkan Akpınar

TERCÜME

Sehrete Bozkur

SPONSOR

Heinrich Böll Vakfı

GÖSTERİMLER

Almanya'nın çeşitli kentlerinde sinemalar, 2017

FESTİVALLER

Duhok Uluslararası Film Festivali - Kuzey Irak Özerk Kürt Bölgesi


Mahsum Kepti

Köy Muhtarı (1948 -2016)

Mahsum Kepti 1980’li yıllarda, terörist olduğu iddiasıyla kötü ünlü Diyarbakır cezaevinde yıllar boyunca hapis yattı. Belgesel küçük oğlu Serdar’ın düğünüyle başlıyor.

© 2021 NEDIM HAZAR | designed by aristotheme

Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanıyoruz. Bilgi